Topics
- Viêm gan B là gì?
- Viêm gan B truyền nhiễm như thế nào?
- Làm sao để biết tôi có bị viêm gan B hay không?
- Tôi làm sao để phòng chống viêm gan B cho tôi?
- Tôi làm sao gì để phòng chống viêm gan B cho đứa con sơ sinh của tôi?
- Nếu tôi bị nhiễm bệnh viêm gan B kinh niên, tôi làm sao để chế ngự bệnh này của tôi?
- Đoàn kết chống viêm gan B.
__________________________________________________________________
Viêm gan B là gì?
Viêm gan B (hepatitis B, hoặc HBV) là sự nhiễm trùng nghiêm trọng xảy ra thường nhất cho gan, và có thể gây tử vong sớm vì ung thư gan hoặc suy gan.
- Một khi đã nhiễm viêm gan B kinh niên sẽ phải mang chứng bệnh này suốt đời. Tuy nhiên, đa số không biết là mình đã nhiễm bệnh.
- 1 trong 10 người Việt bị nhiễm bệnh viêm gan B kinh niên (suốt đời).
- 1 trong 4 người mắc bệnh viêm gan B kinh niên sẽ chết vì ung thư gan hoặc suy gan, nếu không được sự theo dõi và điều trị thích hợp.
- Trên nước Mỹ, có chừng 10-15 người chết mỗi ngày vì bệnh viêm gan B.
- Viêm gan B có thể truyền nhiễm từ người mẹ bị nhiễm trùng sang đứa con trong lúc sinh nở.
- Trẻ sơ sanh bị lây vi trùng viêm gan B có 90% nguy cơ phát tác thành bệnh truyền nhiễm kinh niên (trọn đời)
Tuy viêm gan B là một chứng bệnh rất trầm trọng, nhưng tin lành là có thuốc chủng ngừa an toàn và hữu hiệu chống lại viêm gan B. Hơn thế nữa, còn có các phương thức hiệu nghiệm chế ngự được chứng nhiễm trùng viêm gan B kinh niên để ngăn chận chứng bệnh này phát sang ung thư gan. Để tìm hiểu thêm, xin đọc phần ngăn ngừa và chế ngự viêm gan B.
Cho dù bạn cảm thấy mạnh khỏe, bạn cũng có thể đã nhiễm bệnh rồi.
Viêm gan B rất nguy hiểm vì thường không có triệu chứng gì. Ngay cả kết quả thử nghiệm máu men gan của họ cũng bình thường. Cho tới khi có triệu chứng như đau bụng hay chứng vàng da hiện ra thì thường là đã quá muộn để sự điều trị được hữu hiệu. Vì vậy, điều rất quan trọng là bạn và gia đình của bạn cần thử nghiệm truy tầm viêm gan B.
__________________________________________________________________
Tôi bị nhiễm viêm gan loại B như thế nào?
1. Nhiễm bệnh từ mẹ-sang-con
Vi trùng viêm gan B thường truyền từ người mẹ đang bị nhiễm bệnh kinh niên sang hài nhi trong khi sanh nở.
2. Nhiễm bệnh qua đường máu
Sieu vi trùng viêm gan B có thể truyền qua máu có nhiễm bệnh. Việc này bao gồm:
- vết thương va chạm với vết thương để hở
- dùng chung bàn chải đánh răng hay dao cạo râu
- xử dụng lại kim chích dùng để xâm, xỏ lỗ tai, hay chích thuốc bất hợp pháp như ma túy
- xử dụng lại kim chích hay ống chích dùng trong y tế
3. Nhiễm bệnh qua đường tình dục
Sieu vi trùng viêm gan B có thể truyền nhiễm qua sự giao hợp không được phòng vệ (không dùng bao cao su) với người bị nhiễm bệnh.
Sieu vi trùng viêm gan B KHÔNG truyền nhiễm qua thức ăn và nước uống.
Có nhiều quan niệm sai lầm về cách bị nhiễm viêm gan B. Điều quan trọng cần biết là sieu vi trùng viêm gan B KHÔNG truyền qua sự:
- dùng chung thức ăn hay nước uống
- dung chung muỗng nĩa hay ly uống nước
- các va chạm bình thường (như bắt tay)
- ho hay hắt hơi
- ôm ấp hoặc hôn hít
- cho con bú sữa mẹ
Không có lý do gì để đối xử phân biệt hay tránh né những người bị nhiễm siêu vi trùng viêm gan B.
__________________________________________________________________
Làm sao để biết tôi có bị viêm gan B hay không?
Hầu hết những người bị bệnh viêm gan B kinh niên đều không có triệu chứng. Là một người mẹ tương lai, chắc bạn đã được thử nghiệm bệnh viêm gan B với loại thử máu sau đây:
- Kháng nguyên bề mặt viêm gan B (HBsAg):
Để nhận biết bạn có bị bệnh viêm gan B kinh niên (mang siêu vi trùng viêm gan B trong máu). - Kháng thể bề mặt viêm gan B (anti-HBs):
Để nhận biết bạn đã được phòng vệ (miễn nhiễm) khỏi bị bệnh viêm gan B.
Thử máu tìm HBsAg là cách duy nhất để biết bạn có mang bệnh viêm gan B kinh niên hay không.
Thử Nghiệm Máu |
Kết Quả |
Giải Thích |
Hoạch Định |
HBsAg |
âm (-) |
Bạn không được miễn nhiễm với viêm gan B và đang có nguy cơ bị nhiễm trùng viêm gan B kinh niên |
Phải chủng ngừa |
HBsAg |
âm (-) |
Bạn được miễn nhiễm với viêm gan B |
Phải bảo đảm rằng tất cả gia đình và bạn bè của bạn được thử nghiệm để truy tầm và chủng ngừa viêm gan B |
HBsAg |
dương (+) |
Bạn đang bị nhiễm trùng viêm gan B kinh niên* |
Phải gặp một bác sĩ chuyên môn về gan và học hỏi cách chế ngự bệnh viêm gan B của bạn |
* Nếu kết quả HBsAg vẫn giữ nguyên dương tính lâu hơn 6 tháng
Tất cả phụ nữ mang thai đều phải được thử nghiệm truy tầm viêm gan loại B, nhất là các phụ nữ có nhiều nguy cơ bị nhiễm bệnh hơn hết như làm việc trong môi trường y tế, thuộc các chủng tộc thường bị viêm gan B như phụ nữ người Á Châu, hoặc đang chung sống với người phối ngẫu hoặc người bạn tình đã bị nhiễm viêm gan. Dù cho đây là lần mang thai thứ hai hay thứ ba, bạn cũng vẫn phải thử nghiệm HBsAg và HbsAb.
__________________________________________________________________
Tôi làm sao để phòng chống viêm gan B cho tôi?
Nếu bạn chưa bị nhiễm bệnh, phải chích ngừa ngay.
Nếu kết quả thử nghiệm máu của cả HBsAg và anti-HBs đều mang tính âm thì bạn là người chưa được miễn nhiễm và nên đi chích ngừa. Thêm nữa, hãy bảo đảm cho các con của bạn được chích ngừa ngay sau khi sinh.
Thuốc chủng ngừa viêm gan B, gồm 3 mũi tiêm trong vòng 6 tháng, có thể bảo vệ bạn trọn đời khỏi bệnh viêm gan B.
3 mũi chủng ngừa tiêm trong vòng 6 tháng này rất an toàn, ngay cả trong khi bạn đang mang thai. Thuốc chủng ngừa viêm gan B rất hữu hiệu để ngừa bệnh viêm gan B và bệnh ung thư gan, đến nỗi nó còn được biết đến như là “thuốc chích ngừa chống bệnh ung thư” đầu tiên.
__________________________________________________________________
Tôi làm sao để phòng chống viêm gan B cho tôi?
Hãy bảo đảm rằng con của bạn được chích ngừa lúc vừa sinh nở.
Từ năm 1991, trên toàn nước Mỹ, tất cả bé sơ sinh đều được khuyên là nên được chích ngừa bệnh viêm gan B. Ba mũi thuốc chích ngừa có thể bảo vệ em bé của bạn trọn đời không bị bệnh viêm gan B, nhờ thế sẽ giảm được nguy cơ bị bệnh ung thư gan và hư hại gan trong tương lai.
Thời gian |
Em bé nên được chích ngừa |
Khi sinh |
Chích ngừa viêm gan B lần thứ nhất |
1-2 tháng |
Chích ngừa viêm gan B lần thứ hai |
6 tháng |
Chích ngừa viêm gan B lần thứ ba |
Những điều nên phòng ngừa thêm nếu bạn là người mẹ đã bị bệnh viêm gan B kinh niên.
Trong lúc có thai:
Bạn không nên uống thuốc chữa trị bệnh viêm gan B trong khi có thai. Nếu bạn đã đang dùng thuốc này, hãy nói cho bác sĩ của bạn biết.
Ngay sau khi sinh:
Ngoài mũi thuốc chích ngừa viêm gan B lần thứ nhất, bạn cần phải bảo đảm rằng em bé mới sinh của bạn cũng được chích hepatitis B immunoglobulin (HBIG). Liều thứ nhất của thuốc chủng ngừa hepatitis B và HBIG phải được tiêm cho bé trong vòng 12 tiếng đồng hồ sau khi sinh. Nếu bé nhận hai mũi tiêm này được tiêm này trong vòng 12 tiếng đồng hồ đầu đời, bé sẽ có hơn 95% cơ hội được miễn nhiễm viêm gan B trọn đời.
Thời gian |
Em bé với mẹ bị bệnh viêm gan B nên được |
Khi sinh |
Chích ngừa viêm gan B lần thứ nhất và hepatitis B immunoglobulin (HBIG) |
1-2 tháng |
Chích ngừa viêm gan B lần thứ hai |
6 tháng |
Chích ngừa viêm gan B lần thứ ba |
9-18 tháng |
Thử nghiệm HBsAg và anti-HBs* để xác nhận là em bé của bạn đã được bảo vệ không bị bệnh |
Sinh bằng phép giải phẫu (Cesarean sections) cũng không ngừa được sự truyền nhiễm của bệnh viêm gan B từ mẹ sang con. Chích ngừa viêm gan B cùng với chích thuốc HBIG là phương cách tốt nhất để bảo vệ em bé sơ sanh của bạn khỏi bị bệnh viêm gan B.
Trong 6 tháng đầu tiên:
Rất quan trọng và cần thiết cho em bé sơ sanh của bạn được chích đầy đủ loạt thuốc 3 mũi chích ngừa viêm gan B đúng thời hạn. Được như thế sẽ bảo vệ em bé khỏi bị bệnh viêm gan B (hữu hiệu trên 95%).
Việc cho em bé bú bằng sữa mẹ cũng rất an toàn. Bệnh viêm gan B không truyền qua sữa mẹ được.
__________________________________________________________________
Tôi làm sao để chế ngự chứng viêm gan B kinh niên của tôi?
Hãy nhớ thử nghiệm bệnh gan.
Các bà mẹ có thể không thấy có triệu chứng gì và cảm thấy khoẻ mạnh, nhưng vẫn có nhiều nguy cơ bị hư gan hoặc ung thư gan. Tuy nhiên, thử nghiệm đều đặn và sự điều trị thích hợp có thể giảm nguy cơ này, và giúp các bà mẹ có một cuộc sống bình thường và khoẻ mạnh. Hãy hỏi bác sĩ cho những thử nghiệm sau đây:
Mỗi |
Thử nghiệm |
Mục đích |
6 tháng |
Thử máu ALT |
Hư hại gan |
1 năm* |
Siêu âm (ultrasound) |
Ung thư gan |
*Nếu bạn bị chai gan hoặc có người trong gia đình bị ung thư gan, hãy làm siêu âm mỗi 6 tháng.
Nếu thử nghiệm thường xuyên để khám phá sớm và kịp thời, ung thư gan có thể được chữa trị thành công.
Không phải ai bị viêm gan B kinh niên đều cần thuốc trị bệnh.
Nhưng nếu mức ALT của bạn lên cao, tức là triệu chứng gan bị hư hại, thì thuốc chống siêu vi có thể thích hop. Mặc dù bệnh viêm gan B không thể chữa lành, nhưng sự điều trị thích hop có thể giảm thiểu nguy cơ phát ra ung thư gan và suy gan. Hãy hỏi bác sĩ về những loại thuốc được FDA cho phép điều trị viêm gan B.
Nếu bạn đang bắt đầu bất cứ một cuộc chữa trị bằng hóa chất (hay hóa trị) nào đó, bạn cần dùng thuốc điều trị vi trùng viêm gan B để ngừa chống sự phát tác bùng nổ của bệnh nhiễm trùng viêm gan B và nguy cơ bị suy gan.
Thêm vào đó,
- Chủng ngừa viêm gan A
- Tránh uống rượu
- Bảo vệ những người thân của bạn
Người trong gia đình và người bạn tình của bạn cần phải được thử nghiệm cho viêm gan B và cần được chích ngừa nếu chưa có miễn nhiễm với bệnh.
__________________________________________________________________
Đoàn kết chống viêm gan B.
Nơ màu cẩm thạch (Jade Ribbon) tựa như chữ người tiếng Tàu “人” để tượng trưng cho tiếng nói đoàn kết của những người chống bệnh viêm gan B và bệnh ung thư gan toàn cầu.
Nếu bạn muốn có các tập sách tài liệu bằng tiếng Việt Nam về viêm gan B và viêm gan B trong khi mang thai, xin nhấn vào đây để lấy phiếu đặt tài liệu.